Voorwoord

Inleiding
“Het coronavirus houdt ons land in de greep. Ons, én de rest van de wereld. Samen staan we voor een opgave van enorme omvang”. Met deze woorden begon minister president Mark Rutte op
16 maart 2020 zijn toespraak aan de Nederlandse bevolking. De premier ging in op de genomen maatregelen om de volksgezondheid beheersbaar te houden, maar ook op de economische gevolgen hiervan. Voor veel bedrijven (groot en klein) is dit een zeer moeilijke periode. Het kabinet zet alles op alles om ervoor te zorgen dat bedrijven niet omvallen door wat er nu gebeurt én dat mensen hun baan niet verliezen. Om dit te realiseren is een noodpakket gepresenteerd en zijn andere aanvullende maatregelen genomen om ondernemers te compenseren en te ondersteunen. Op 7 april 2020 heeft het college, aanvullend op landelijke en regionale maatregelen, een pakket aan lokale economische hulpmaatregelen genomen. Deze maatregelen zijn gericht op het borgen van de liquiditeit van lokale ondernemers, zzp’ers, maatschappelijke organisaties, culturele instellingen en (sport) verenigingen. Op een later moment gaan we in gesprek over de daadwerkelijke (financiële) gevolgen.

Daarnaast heeft het coronavirus ook grote impact op onze organisatie. Er is een crisisorganisatie ingericht om de bedrijfscontinuïteit zoveel mogelijk te waarborgen. Het uitgangspunt hierbij is het volgen van de richtlijnen van de rijksoverheid. De bedrijfscontinuïteit richt zich onder andere op de dienstverlening aan inwoners, organisaties en bedrijven in Houten en onze partners in de regio, zoals Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) en de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) die hun ICT-dienstverlening bij ons hebben ondergebracht. Maar natuurlijk ook onze eigen interne kritische en /of vitale bedrijfsprocessen. Binnen een dag tijd moest het aantal thuiswerkplekken van circa 30 worden uitgebreid naar ruim 300. Een megaopgave, maar wel essentieel om onze organisatie draaiende te houden. En het is gelukt en daar zijn wij als college trots op!

Het coronavirus heeft geen financiële gevolgen voor de jaarrekening 2019, maar wel voor naar verwachting veel beleidsterreinen van de begroting 2020 en mogelijk de jaren daarna. De maatregelen van het Rijk hebben grote gevolgen voor de economie. Hoe groot de financiële impact zal zijn is nu onmogelijk te bepalen. Om deze reden is op balansdatum niet aan te geven wat hiervan de invloed op de jaarrekening 2019 is (“gebeurtenis na balansdatum”). In de bestuursrapportages 2020 en de begroting 2021 wordt een actueel beeld gegeven van de (financiële) gevolgen.

We monitoren onze risico’s en die van onze partners voortdurend. Onze organisatie loopt geen risico voor de continuïteit. We bewaken onze liquiditeitspositie goed en nemen zo nodig maatregelen om onze taken gedurende deze crisis zo goed mogelijk te blijven uitvoeren.

Jaarrekeningresultaat 2019: € 513.000 positief
De prognose bij de tweede bestuursrapportage 2019 was € 986.000 negatief. Belangrijkste oorzaken hiervoor waren de kostenontwikkeling voor Jeugdhulp en de Wmo, maar ook een lagere algemene uitkering. De trend van de kosten voor Jeugdhulp en de Wmo heeft zich in de tweede helft van 2019 voortgezet. Daartegenover staan echter voordelen, op vooral kleinere budgetten, én een vrijval vanuit de bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling. Hierdoor is er sprake van een positief jaarrekeningresultaat 2019. Het verschil ten opzichte van de tweede bestuursrapportage wordt op hoofdlijnen verklaard door:

1. Hogere kosten Sociaal domein (Jeugdhulp, Wmo, uitvoeringsorganisatie Regionale Backoffice Lekstroom (RBL)): € 0,114 miljoen negatief.
2. Hogere algemene uitkering (decembercirculaire 2019): € 0,240 miljoen positief.
3. Hogere uitvoerings- en regelingskosten Werk en Inkomen Lekstroom (WIL): € 0,157 miljoen negatief.
4. Lagere kosten binnen- en buitensportaccommodaties: € 0,146 miljoen positief.
5. Vrijval uit de bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling: € 0,633 miljoen positief.
6. Overige (inclusief diverse kleinere budgetten ≤ € 75.000): € 0,751 miljoen positief.

In het hoofdstuk Bestuurlijke beschouwingen wordt het jaarrekeningresultaat 2019 nader toegelicht.

Perspectiefnota 2021
Meerjarenbegroting Jeugdhulp en Wmo
Ondanks eerdere inhoud-gestuurde ombuigingsmaatregelen is er in 2019 sprake van oplopende tekorten voor Jeugdhulp en Wmo. Dit wordt onder andere veroorzaakt door autonome groei, langzamere transformatie dan gewenst en door aangepaste wetgeving met name ten aanzien van de Wmo (onder andere de invoering van het abonnementstarief). Als gevolg daarvan is in de meerjarenbegroting 2020-2023 een pakket aanvullende inhoud- gestuurde ombuigingsmaatregelen opgenomen die oplopen tot circa € 1,5 miljoen in 2023. Uitgangspunt bij het formuleren van deze maatregelen vormden de principes:

• sturing op volumes
• grip op verwijzers
• verzakelijking

Binnen de gemeentelijke organisatie, het Sociaal Team en de RBL wordt hard gewerkt aan alle ombuigingsmaatregelen. Door de impact van de coronacrisis op alle medewerkers in het sociaal domein is het nu nog te vroeg om iets te kunnen zeggen over de mogelijke gevolgen van de oplopende tekorten in 2019 én de financiële effecten van de ombuigingsmaatregelen voor de meerjarenbegroting 2020-2024. De maatschappelijke en financiële effecten hiervan worden betrokken bij het opstellen van de tweede bestuursrapportage 2020 en de begroting 2021.

Economische gevolgen coronavirus
Het Centraal Planbureau (CPB) heeft op 26 maart 2020 aangegeven dat er rekening moet worden gehouden met een economische recessie als gevolg van het coronavirus. Verschillende scenario’s zijn hierbij gepubliceerd. De omvang en duur van de recessie is afhankelijk van het moment waarop het coronavirus en de gevolgen hiervan meer beheersbaar zijn geworden én de genomen maatregelen kunnen worden afgebouwd. In de begroting 2021 wordt hier verder op ingegaan.

Doorontwikkeling jaarverslag 2019
De aanbevelingen van de audit- en rekeningcommissie (ARC) uit het rapport ‘jaarstukken 2018’ zijn betrokken bij het opstellen van deze jaarstukken. De belangrijkste daarvan is de aandacht die de ARC vraagt voor verbeterpunten in het programma Samen leven. Daarnaast vraagt de ARC in de bestuurlijke verantwoording meer reflectie op zaken die minder goed gaan of niet gelukt zijn.

Wij zien uit naar een constructieve behandeling van de jaarstukken 2019 op 16 juni 2020.

Burgemeester en wethouders van Houten,