Paragraaf Verbonden partijen

Inleiding

De gemeente bepaalt waar de gemeentelijke taken worden uitgevoerd. De meeste taken voert de gemeente in eigen hand uit. Een aantal publieke taken wordt met andere gemeenten of organisaties gezamenlijk uitgevoerd en zijn ondergebracht bij verbonden partijen. Dit zijn privaatrechtelijke en publiekrechtelijke organisaties waar wij een financieel én een bestuurlijk belang in hebben. Privaatrechtelijke organisaties kunnen stichtingen, verenigingen en vennootschappen zijn. In geval van een vennootschap wordt de term 'deelneming' gebruikt en participeert de gemeente via aandelen in de vennootschap. De samenwerking tussen gemeenten in publiekrechtelijke constructies gebeurt op basis van gemeenschappelijke regelingen.

Voor de betekenis van de begrippen ‘bestuurlijk belang’ en ‘financieel belang’ sluiten we aan bij de definities in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en in de bijbehorende circulaires.

bestuurlijke relatie: de gemeente heeft zeggenschap over de verbonden partij door vertegenwoordiging in het bestuur en/of stemrecht. Er is een bestuurlijk belang als een wethouder, raadslid of ambtenaar namens de gemeente in het bestuur van de verbonden partij plaatsneemt of namens de gemeente stemt. Bij zitting in een toezichthoudend orgaan is er alleen een bestuurlijk belang als wij een besluitvormende stem hebben.
financieel belang: de gemeente kan een bedrag dat aan een verbonden partij ter beschikking is gesteld bij faillissement niet opeisen óf de gemeente is aansprakelijk wanneer de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.

Beleid Verbonden Partijen
Het beleid voor Verbonden Partijen staat in Nota 'Sturen op regionale samenwerking' (2017).

Deze nota is gericht op een meer samenhangende, efficiënte en effectieve sturing vanuit de gemeente Houten, waardoor we meer grip krijgen op de samenwerking.

Sturing algemeen
De Nota Sturen op regionale samenwerking bevat tien verbeterpunten. Een deel daarvan is inmiddels gerealiseerd. In 2019 is er geen expliciete aandacht geweest voor de uitvoering van de resterende verbeterpunten. Evenmin heeft de dialoog voor raad en college, die jaarlijks zou moeten worden gehouden, plaatsgevonden. Dit komt vooral door prioritering van andere onderwerpen binnen het vergaderschema van de raad.
Na 2018 hebben we in 2019 nog een paar keer gewerkt met het Memo regiozaken; een memo met regionale onderwerpen die het college wilde delen met de raads- en commissieleden en dat bedoeld was ter ondersteuning van de behandeling van het agendapunt Regiozaken in de RTG’s. In de praktijk werd de informatie als te beknopt of juist te uitvoerig ervaren. De betrokken portefeuillehouder gaf er zelden een toelichting op en de raads- en commissieleden vroegen daar ook nauwelijks om. Na enige tijd is het college daarom gestopt met het memo.
In samenwerking met de gemeente Utrecht hebben we een regionale workshop Grip op verbonden partijen georganiseerd voor gemeentelijke accounthouders en bedrijfsvoeringsadviseurs. Deze is goed bezocht, ook door medewerkers van Houten. Ook hebben we in regionaal verband de ontwikkeling van een uniforme vragenlijst afgerond waarmee gemeenten en verbonden partijen risico’s bij verbonden partijen in beeld kunnen brengen. In 2020 willen we intern met deze lijst gaan werken.

Opbouw paragraaf

In deze paragraaf van de jaarstukken geven we een integrale beschouwing op de gerealiseerde voornemens en ontwikkelingen van onze verbonden partijen in 2019. Deze zijn ingedeeld naar drie verschillende samenwerkingsvormen (gemeenschappelijke regelingen, vennootschappen en overige samenwerkingsvormen).
Speciale aandacht gaat uit naar de mate waarin een verbonden partij bijdraagt aan het realiseren van het lokaal belang van Houten. We beogen hiermee de raad te kunnen laten beoordelen in hoeverre onze lokale doelstellingen via de verbonden partijen gerealiseerd zijn.
We geven per verbonden partij inzicht over:

de visie op iedere verbonden partijen gerelateerd aan de doelstellingen van de gemeente Houten;
het bestuurlijk en financieel belang;
de realisatie van haar beleidsvoornemens 2019;
de risico’s

Een kanttekening maken we nog bij de financiële cijfers (balanspositie en financieel resultaat). Grotendeels zijn dit geen actuele cijfers omdat de jaarstukken 2019 van de verbonden partijen nog niet bekend zijn. Volledigheidshalve zijn in zo'n geval de bedragen uit de jaarstukken 2018 genomen, Zodra de (concept)jaarstukken 2019 van een verbonden partij bekend zijn, verwerken we deze in de paragraaf. Uiterlijk 15 april 2020 verwachten we over alle actuele cijfers te beschikken. Verbonden partijen zijn namelijk wettelijk verplicht vóór 15 april van het jaar volgend op het begrotingsjaar de jaarstukken op te leveren.