Programma in vogelvlucht
Inleiding
Het versterken van de verbinding tussen de gemeente en haar inwoners vinden we belangrijk. We zijn toegankelijk en laagdrempelig. Daarbij is de dienstverlening bij voorkeur digitaal, terwijl telefonisch en persoonlijk contact altijd mogelijk blijft. De betrokkenheid van inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers willen we verder verbeteren. Dat doen we onder andere door meer contact te zoeken en samen te werken, deels onder de noemer van de samenlevingsagenda.
Behaalde maatschappelijke doelen
Gerealiseerde maatschappelijke effecten (subdoelen)
Het percentage inwoners dat vindt dat de gemeente hen voldoende betrekt bij haar plannen, activiteiten en voorzieningen is in 2019 gestegen naar 50%. Dat is 4% hoger dan beoogd voor 2019 en 10% hoger sinds 2016. Het is zeker ten opzichte van de gemiddelde realisatie van Nederlandse gemeenten in 2018 (33%) een goed resultaat. De uitnodiging aan inwoners om mee te praten en denken over belangrijke projecten als de Ruimtelijke Koers en de Visie Oude Dorp zal aan deze score hebben bijgedragen. Over de mogelijkheid tot participatie in deze projecten is uitvoerig en breed gecommuniceerd.
52% van de inwoners vond dat burgers en organisaties voldoende ruimte kregen om ideeën en initiatieven te realiseren. Dat is ten opzichte van 2018 een stijging van 5% en ligt 17% hoger dan het landelijke gemiddelde (in 2018). Een mooi resultaat, juist omdat we initiatieven vanuit de samenleving actief hebben gestimuleerd en ondersteund.
Hoewel we in 2019 door capaciteitsgebrek minder aandacht aan dienstverlening hebben kunnen besteden dan we hadden gewild, verbeterde het zogenoemde hostmanship licht. Dat wil zeggen dat inwoners zich iets meer welkom voelden bij de gemeente. In 2019 gaven inwoners het cijfer 7,0, nadat zij in de voorgaande twee jaren een 6,8 gaven. Het landelijk gemiddelde (in 2018) was 6,5.
Mogelijk hangt het gestegen percentage inwoners dat vindt dat medewerkers zich verantwoordelijk tonen om daadwerkelijk tot een oplossing te komen hiermee samen. Het percentage steeg van 76% in 2018 naar 81% in 2019.
Niet gerealiseerde maatschappelijke effecten (subdoelen)
Met de samenlevingsagenda hadden we in 2019 een waarderingscijfer van 7,5 willen halen voor de wijze waarop de gemeente inwoners en organisaties betrekt en de samenwerking zoekt bij de totstandkoming en de uitvoering van beleid. Het werken met de samenlevingsagenda is echter nog niet volledig van de grond gekomen. Het cijfer is ten opzichte van 2018 gelijk gebleven: 6,8.
Zoals hiervoor al aangegeven hebben we minder dan wenselijk kunnen investeren in dienstverlening. Dit komt mogelijk tot uiting in de ten opzichte van 2018 gelijk gebleven cijfers. Dit geldt zowel voor de algehele gemeentelijke dienstverlening (7,2 ten opzichte van de beoogde 7,5) als de digitale dienstverlening (7,4 ten opzichte van de beoogde 7,5). We hadden vooral meer willen doen om mensen die niet digitaal vaardig of laaggeletterd zijn beter toegang tot de gemeentelijke diensten te geven. Al hebben de bibliotheek en Van Houten&co zich wel actief op deze doelgroep gericht.
Prestaties
In de begroting zijn diverse prestatie-indicatoren opgenomen. Onderstaand wordt schematisch weergegeven welk percentage van de geplande kwalitatieve prestatie-indicatoren is gerealiseerd.
Zoals uit bovenstaande grafiek blijkt is 87% (zeven van de acht prestatie-indicatoren) gerealiseerd. De belangrijkste resultaten worden hieronder nader toegelicht.
Gerealiseerde prestaties
Politiek en bestuur
In 2019 hebben we veel en belangrijke participatietrajecten doorlopen. Denk aan de participatie rond Windpark Goyerbrug 
, Ruimtelijke Koers, Visie Oude Dorp en Fort Honswijk. Deze trajecten bestonden onder andere uit bewonersbijeenkomsten. Maar ook in allerlei andere vormen werden inwoners betrokken, zoals met fietstochten, wandelingen, werkateliers, enquêtes en polls (schriftelijk en via sociale media), lessen op scholen en kindertekeningen. Voor jongeren en kinderen was speciale aandacht.
We trokken bij een aantal opgaven ook nadrukkelijk samen met inwoners, maatschappelijke partners en ondernemers op. Daarbij waren alle betrokken partijen gelijkwaardig en hadden zij ieder een eigen rol en verantwoordelijkheid. Voorbeelden zijn de herinrichting van de Beusichemseweg, informatieavond over de aanpak van ondermijnende criminaliteit, het Huis van Initiatieven (huisvesting voor inwonersinitiatieven), het ouderenproject Onvergetelijk Houten en de Houtense Werktafel. Ook op diverse andere onderdelen van het sociaal domein werd volop samengewerkt.
Op deze manier deden we ervaringen op voor de samenlevingsagenda. Het Energieplan kwam in 2019 tot stand volgens de werkwijze van de samenlevingsagenda. Deze wordt ook bij de uitvoering van het plan toegepast. Onder andere het Duurzaamheidsfonds en inwonersinitiatieven Opgewekt Houten, EnergieRijk Houten en Ecowijk Mandora hebben hier een eigen verantwoordelijkheid in 
. Ook bij het Lokaal Sportakkoord werken we volgens de samenlevingsagenda.
Goede participatie vormde in 2018 de aanleiding om complexe gemeentelijke trajecten vaker via een startnotitie voor te leggen aan de raad. Inmiddels is de gebruikelijke gang van zaken geworden dat de raad via een startnotitie op voorhand de kaders bepaalt en instemt met het participatietraject.
Dienstverlening
Over meer dan 80% van de veelgevraagde producten is informatie in begrijpelijke taal (B1-niveau) beschikbaar op de website. Dit B1-niveau is ook doorgevoerd in standaardbrieven die de gemeente verstuurt. In 2019 zetten we zo’n 45 brieven (op het gebied van toezicht en vergunningen, subsidie en publiekszaken) om in begrijpelijke taal. Daarnaast trainden we medewerkers om in eenvoudige taal te schrijven.
Een snelle en efficiënte dienstverlening is gebaat bij digitale producten. Veel producten en diensten zijn ook daadwerkelijk digitaal beschikbaar. Sommige producten, zoals paspoorten en rijbewijzen, kunnen en mogen niet digitaal verstrekt worden. In 2019 is gewerkt aan 13 digitale diensten, om deze sneller, efficiënter en betrouwbaarder te maken. Het aantal keren dat mensen een digitaal formulier gebruikten, steeg licht ten opzichten van 2018.
Niet gerealiseerde prestaties
Politiek en bestuur
We hebben, samen met vertegenwoordigers van de raad en een deskundige inwoner, gewerkt aan de ontwikkeling van de samenlevingsagenda. Zoals hiervoor aangegeven, vormden verschillende participatietrajecten en samenwerkingen een oefening voor het werken met de samenlevingsagenda. En bij het Energieplan en het lokaal Sportakkoord wordt nadrukkelijk volgens de samenlevingsagenda gewerkt. We hadden echter verder willen zijn met de samenlevingsagenda. Hoe we er invulling aan willen geven is nog niet voorgelegd aan de raad.
Dienstverlening
Als persoonlijke overheid zijn we er in 2019 onvoldoende aan toegekomen om excellente dienstverlening aan te bieden aan mensen die minder digitaal vaardig of laaggeletterd zijn.
Hoe hebben de gerealiseerde prestaties bijgedragen aan de beoogde maatschappelijke effecten?
We hebben in tal van opgaven de samenleving laten participeren. Soms ging daar een startnotitie aan vooraf. Zo besliste de raad mee over de vorm van burgerparticipatie. De participatie bestond vaak uit meedenken. Soms werkte de gemeente met andere partijen samen en kwamen ze gezamenlijk tot een resultaat. Dit maakte dat veel inwoners zich goed geïnformeerd, gehoord en betrokken voelden. Tevens zetten we hiermee een stap op weg naar een krachtige participatiesamenleving met gedeelde verantwoordelijkheid.
Dit blijkt uit een aantal uitkomsten van de Monitor Sociale kracht:
- 50% van de inwoners vindt dat de gemeente hen voldoende betrekt bij haar plannen, activiteiten en voorzieningen. Dat is 17% meer dan het gemiddelde van de Nederlandse gemeenten (in 2018).
- Inwoners waarderen de communicatie en voorlichting vanuit de gemeente met het cijfer 7,0. Dat is 0,4 meer dan het Nederlandse gemiddelde.
- Inwoners en organisaties waarderen de wijze waarop de gemeente hen betrekt en de samenwerking zoekt bij de totstandkoming en de uitvoering van beleid met het cijfer 6,8. Dat is 0,8 meer dan het Nederlandse gemiddelde.
- 52% van de inwoners vindt dat burgers en organisaties voldoende ruimte krijgen om ideeën en initiatieven te realiseren. Dat is 17% meer dan het Nederlandse gemiddelde.
Op het gebied van dienstverlening droegen de vele digitale diensten en producten eraan bij dat inwoners en ondernemers 24/7 zaken met de gemeente kunnen doen. Zij maakten iets meer dan in 2018 gebruik van digitale formulieren.
De informatie op de website over diensten en producten is grotendeels in eenvoudig Nederlands beschikbaar. Daarnaast zijn op een aantal taakgebieden de standaardbrieven herschreven in begrijpelijke taal. Dit maakte de informatie, diensten en producten toegankelijker en dus beter.
Uit de Monitor Sociale Kracht blijkt dat de waardering voor de algehele en digitale dienstverlening op hetzelfde peil bleef als in 2018. De cijfers liggen ongeveer 0,5 hoger dan het gemiddelde van de Nederlandse gemeenten (in 2018).